Polyeto sa Global Day of Action for Climate Justice

LABAN PARA SA 1.5 DEGREE CELSIUS

LABAN PARA SA KALIGTASAN, HUSTISYANG PANGKLIMA AT PAGBABAGO NG SISTEMA

NGAYON NA, HINDI BUKAS!

Ang mamamayan ng buong mundo ay humaharap sa patung-patong na krisis: napakasalat na kabuhayan, papatinding kawalan ng hustisya, kalusugan, diskriminasyon, inekwalidad, pang-aapi at krisis sa klima.

Ang krisis sa klima na makikita sa pagkasira ng kapaligiran at pag-init ng klima ay lalong magpapalala sa pagsasamantala at pang-aapi at inhustisya sa masa ng sambayanan. Ito ay sapagkat ang mga kinalbo at winasak na bundok ng mga lokal at dayuhang kapitalistang minero na nagdulot ng pagkasira ng ating mga tanimang kalupaan at pangisdaang batis, ilog at dagat; ang paglakas ng mga bagyo at paglaki ng mga baha na pumipinsala sa mga tahanan at komunidad ng maralita ng lungsod at kanayunan; ang pagtindi ng mga tagtuyot na nagdudulot ng pagkasira ng mga tanim, pagkawala ng tubig na maiinom at pagkasunog ng mga kagubatan na nagdudulot ng papatinding kagutuman; ang paglaganap ng sari-saring sakit dulot ng polusyon, kawalan ng malinis na tubig na maiinom, paglala ng malnutrisyon dahil sa paglala ng kahirapang dulot ng krisis ng klima.

Ang masa ng sambayanan, laluna ang mga nasa laylayan, hindi ang mga mayayaman, ang tatanggap ng buong ngitngit ng patuloy na nasisirang kalikasan sapagkat sila lang ang walang makakapitan, walang masasandalan at walang maaatrasan.

COP28: Isang Mahalagang Sandali para sa Pagbabago

Sa okasyon ng COP28 o 28th Conference of Parties sa Dubali ngayong 2023 na pinangungunahan ng mga ulo ng bansa para pag-usapan at pagkasunduan ang mga polisiya tungkol sa nagbabagong klima. Matatandaan na ang mga nakalipas na COP ay usad-pagong sa mga pagtugon sa mga kailangang gawin upang mapigil ang pag-init ng klima ng daigdig. Una, hindi nakatutupad ang mga mayayamang bansa sa kanilang komitment na ayudang pinansiyal sa mga mahihirap na bansa upang ang huli ay maka-adapt sa nagbabagong klima at mabawasan ang masasamang epekto nito sa kapaligiran at mamamayan. Ikalawa, hindi nasusunod laluna ng mayayamang bansa ang pagbabawas ng ibinubugang gas (carbon dioxide at methane) sa atmospera. Ikatlo, mabagal ang proseso ng pagtigil sa paggamit ng fossil fuel (coal, gas, oil). Ikaapat, mabagal na proseso ng paggawa ng alternatibang panggagalingan ng enerhiya mula sa renewable energy kapalit ng fossil fuel. Ikalima, halos di umuusad ang bayad-pinsala ng mayayamang bansa sa mga nawala at nasirang kapaligiran, kabuhayan, at pagkakataong umunlad ng mga mahihirap na bansa dahil sa pananakop at pandarambong ng una. Ang gubyerno ng US na impluwensiyado ang karamihan ng mga bansa ang nangunguna sa paghadlang sa pagsasakatuparan ng limang nabanggit sa itaas.

Ang COP28 ay mahalagang pagkakataon upang maipahayag sa buong daigdig ng mga mamamayan ng buong mundo ang tunay na problema at tunay na solusyon. Ang mga representante ng maraming organisasyon ng mamamayan ng daigdig ay nasa Dubai ngayon upang igiit sa nagpupulong na mga gubyerno na pakinggan ang tinig ng mga sambayanan ng planetang Earth.

Sa Disyembre 9, 2023, magsagawa tayo dito sa Pilipinas ng kontra-opensiba na magbubunyag ng mga kabiguan at maniobra ng mga gubyerno at korporasyon sa pahahong nagmimiting ang COP28. Samahan natin ang kapwa natin mga mamamayan sa iba-ibang bansa. SABAY-SABAY tayong kumilos sa Disyembre 9 upang pilitin ang mga gubyerno na tanggapin ang tunay na mga solusyon sa problemang pangklima at problemang panlipunan..

Krisis sa Klima at Gera, Wakasan

Ang pagsambulat ng gera sa maraming panig ng daigdig at lalong nagpapalala sa krisis sa klima at krisis sa kabuhayan, karapatan at kalusugan ng masa ng sambayanan. Kaya't hindi mapapaghiwalay ang solusyon sa krisis pangklima at nagaganap na gera sa daigdig.

Pareho ang epekto sa sambayanan ng gera at krisis sa klima, laluna sa mga mahihirap at nasa laylayan. Dislokasyon, dagdag na kahirapan, pagsasamantala at pagbubuwis ng buhay. Tulad ng krisis sa klima, walang ibang nakikinabang sa mga gerang nagaganap kundi ang mga dambuhalang korporasyon at mayayamang bansa na bilyun-bilyon ang tinutubo sa pagsasamantala sa manggagawa, sa pagwasak ng kapaligiran at pagbebenta ng mga mapamuksang mga armas panggera. Kaya't kaisa din tayo sa pandaigdigang panawagan na dapat itigil ang gera, igalang ang karapatang pantao at kamtin ang hustisya. Kalampagin natin ang mga gubyerno sa buong mundo na isulong ang mapayapang resolusyon at tigil-putukan sa Palestine at Ukraine.

Magkaisa Para sa Ganap na Pagbabago

Malinaw ang ating panawagan: magkaisa at solusyunan ang krisis sa klima, panagutin ang mga industriyalisadong bansa at mga korporasyon na may malaking ambag sa krisis sa klima at kawalan ng hustisya sa daigdig. Ngayon ang panahon para ganap na isulong ang makabuluhang solusyon - ang pagbabago ng sistema, tungo sa isang sustenableng pag-unlad, pagkapantay-pantay at maalwang kinabukasan para sa lahat.

Habang papalapit tayo sa COP28, paalingawngawin natin ang ating nagkakaisang tinig na aabot sa ibayong dagat na babasag sa katahimikan ng mga gubyerno sa kawalang katarungang nangingibabaw sa lipunan. Sama-sama tayong manindigan para sa hustisya sa klima, karapatang pantao, at para sa isang mundong malaya sa tanikala ng pang-aapi, pagsasamantala at inekwalidad. Panahon na ng pagbabago! Lumaban para sa ating kaligtasan!

PHILIPPINE MOVEMENT FOR CLIMATE JUSTICE

Polyeto - SONA 23

Polyeto para sa Earth Day 2023

POLYETO PARA SA EARTH DAY 2023

IPAGLABAN ANG ISANG PLANETANG NAGKAKALINGA NG BUHAY!

IDEKLARA ANG CLIMATE EMERGENCY!

Mula 1965 hanggang 2021 - mahigit na isang milyong (1,304,844) toneladang carbon dioxide o CO2 - tipo ng greenhouse gas na binubuga mula sa pagsusunog ng fossil fuel gaya ng Coal, LNG / Fossil Gas at Oil, naiipon at nakonsentra sa atmospera na siyang dahilan ng pag-iinit ng planeta, mula sa produksyon ng elektrisidad, pagpapatakbo ng mga industriya at transportasyon sa buong mundo.

Sa loob naman ng panahong ito ay nakapagbuga ang sektor ng enerhiya sa Pilipinas ng 3,275 milyong tonelada ng CO2. Ang pandaigdigang pagbubuga ng CO2 sa enerhiya ay patuloy ang pagtaas ng 5.9% kada taon batay sa datos sa taong 2022.

Patuloy ang pagtaas ng kontribusyon ng bansa sa pagbuga ng carbon dioxide. Sa katunayan, ang tantos ng Pilipinas ay umaabot sa 7.8% kada taon ang pagtaas. Katumbas nito ang kwadrilyong tonelada ng CO2 at hindi maitatangging nakapag-ambag nang malaki sa pagbabago sa klima at ngayon ay banta sa sangkatauhan at lahat ng mga nabubuhay sa planeta.

Noong 2018, idineklara ng Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), isang United Nations body na nag-aaral ng physical science, na ang mundo ay nasa yugto ng climate emergency. Dito sa Pilipinas, wala nang pagdududa ang epekto ng pagbabago ng klima sa anyo nang mas madalas at ibayong paglakas ng mga bagyo, pagbaha at tagtuyot. Halimbawa, ang supertyphoon Yolanda na kumitil sa buhay ng 6,300 katao at hanggang ngayon ay may 3,000 katao pa ang hindi nakikita. Matindi ang mga tagtuyot na ating naranasan na nagresulta ng food riot at masaker sa Kidapawan. Ang pagtaas ng dagat o sea level rise (SLR) na umaapekto na ngayon sa mga baybayin ng Pilipinas. Tinatantya na aabot ng 76 milyong mamamayan ang maaapektuhan ng sea level rise sa taong 2030. Ito ang ilan sa mga patunay na papatindi ng papatindi ang mapangwasak na epekto ng krisis sa klima.

Sinabi ni Antonio Guterres, Secretary General ng United Nations, na limitado na lang ang ating panahon para hanapan ng solusyon ang krisis sa klima. Kung hindi, ang haharapin na natin ay climate catastrophe.

Ayon sa IPCC, kung magagawa lamang na mapababa ang pagbuga ng mga greenhouse gases sa taong 2025, matitiyak nito na malilimita ang pag-init ng mundo sa 1.5 degrees Celsius. Ang pag-abot sa target na 1.5 degrees Celsius na siyang magseseguro sa paglilimita sa climate change sa hinaharap ay mangangailangan ng 'kagyat na pagkilos' upang malimitahan ang gas emissions.

Ngunit ang patuloy na business-as-usual na pagharap sa pagbabago ng klima ay tiyak na magdudulot ng malawakang pagwasak ng kalikasan sa buong mundo at lalong titindi ang pag-init ng daigdig. Mas ligtas tayo kung hindi na natin hihintayin pa ang deadline sa taong 2025. Kung mas maagap at mabilis tayong kikilos ay magiging mataas ang posibilidad na matigil ang pagtaas ng temperatura ng daigdig lampas ng 1.5 degrees Celsius.

Subalit sa kasamaang-palad, ang Philippine Energy Plan na isinusulong ng gobyerno ay mas lalo pang magsasadlak sa Pilipinas sa pagdepende sa mga fossil fuels. Ito ay malinaw na paglabag mula sa IPCC AR 6 na nagsasaad na huwag nang palawakin pa ang paggamit ng fossil fuels mula taong 2023. Pero sa plano ng gobyerno na ipagpatuloy ang business-as-usual na paggamit ng fossil fuel ay lalong itinutulak nito ang maraming bilang ng Pilipino papunta sa kamatayan.

Panahon nang itigil ang pagsasawalang-kibo at walang pakialam sa maling landas na tinatahak ng gobyerno ng Pilipinas ukol sa fossil fuels. Kinakailangang kumilos at manawagan tayo na magdeklara ng climate emergency ang pambansang pamahalaan upang matiyak ang kaligtasan ng mamamayan at maging bahagi ng pandaigdigang solusyon sa krisis sa klima. Kailangan nating ipaglaban ang pagpapatigil ng fossil fuel generation plant na nagpapalala ng klima at paglulunsad ng malawak na pagpapatupad ng renewable energy sa bansa. Ipinapanawagan din natin ang pagpapatigil sa lahat ng mga proyektong sumisira sa kalikasan at nagpapahina sa kakayahan ng ating bansa sa epekto ng pagbabago ng klima.

Ngunit ang panawagan para sa climate emergency ay hindi maisasagawa kung walang pagkilos at laban mula sa mga mamamayan, lalo na ng mga bulnerableng komunidad na nasa frontline ng pagbabago sa klima. Ang laban natin ay huwag lumampas sa 1.5 degrees Celsius ang init ng planetang Earth upang tayong mga tao ay manatiling buhay at maging ang mga hayop at halamang sumusustento sa ating kabuhayan ay patuloy na mabuhay rin. Dalawang bagay para sa mga mamamayan: hintayin na lamang ang dilubyo ng kamatayan o lumaban para sa kaligtasan?

Para sa gobyerno: pakinggan ang sinasabi ng mamamayan at syensiya na kumilos para sa climate emergency o harapin ang delubyong dala ng klima at ang galit ng mamamayang nagnanais ng pagbabago ng sistema?

PLANETANG NAGKAKALINGA SA BUHAY, IPAGLABAN!

IDEKLARA ANG CLIMATE EMERGENCY, NGAYON!

HUSTISYANG PANGKLIMA, NGAYON NA!

PAGBABAGO NG SISTEMA, HINDI SA KLIMA!

Philippine Movement for Climate Justice (PMCJ)